تعاریف مناطق محیط زیست

بر اساس ماده 3قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست تعیین مناطق چهار گانه و تصویب حدود این مناطق به عهده شورایعالی حفاظت محیط زیست میباشد. و بر اساس ایین نامه اجرایی مناطق چهارگانه محیط زیست به شرح زیر میباشد .

پارک ملی :

پارک ملی به محدوده ای منابع طبیعی کشور اعم از جنگل و مرتع وبیشه های طبیعی و اراضی جنگلی ودشت وآب کوهستان اطلاق میشود که نمایانگرنمونه های بر جسته ای از مظاهر طبیعی کشور باشدو به منظور حفظ همیشگی وضع زندگی وطبیعی آن وهمچنین ایجاد محیط مناسب برای تکثیر و پرورش جانوران وحشی و رشد رستنیها در شرایط کاملا طبیعی تحت حفاظت قرار میگیرد .در پارکهای ملی تیراندازی و شکار وتعلیف احشام و قطع درختان ممنوع است و نیز عبور مرور از این پارکها تابع دستورالعمل سازمان حفاظت  محیط زیست است .

اثر طبیعی ملی :

اثار طبیعی ملی عبارتند از پدیده های نمونه ونادر گیاهی یا حیوانی یا اشکال یا مناظر کم نظیر و کیفیات ویژه طبیعی زمین یا درختان کهنسال یادگار تاریخی که به منظورداشتن محدوده متناسبی تحت حمایت قرار میگیرند.تعلیف احشام وقطع درختان بوته کنی تجاوز وتخریب محیط زیست وبطور کلی هر عملی که موجب از بین رفتن رستنیها وتغییر اکوسیستم در اثار طبیعی ملی شود ممنوع است .

 پناهگاه حیاط وحش :

پناهکاه حیات وحش به محدوده ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل مرتع بیشه های طبیعی اراضی جنگلی دشت محیطهای ابی و کوهستان اطلاق میشود که دارای زیستگاه طبیعی نمونه وشرایط اقلیمی خاص برای جانوران وحشی بوده به منظور حفظ یا احیاءاین زیستگاه ها تحت حفاظت قرار میگیرد .شکار وصید در این مناطق ممنوع است .در این پناهگاه ها قطع درختان بوته کنی تجاوز وتخریب محیط زیست خار زنی زغال گیری و بطور کلی هر عملی که موجب از بین رفتن رستنیهاوتغییر اکوسیستم شود ممنوع بوده و تعلیف احشام نیز بر اساس ضوابط تعیین شده انجام میشود .

منطقه حفاظت شده :

به محدوده ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل و مرتع و دشت واب و کوهستان اطلاق میشود که از لحاظ ضرورت حفظ وتکثیر نسل جانوران وحشی یا حفظ ویا احیاء رستنیها ووضع طبیعی آن دارای اهمیت خاصی بوده وتحت حفاظت قرار میگیرد مقررات و ضوابط مربوط به مناطق حفاظت شده مشابه پناهگاه  حیاط وحش است .

( علاوه بر مناطق چهار گانه ساز مان حفاظت محیط زیست به منظور حفظ حیاط وحش برخی از مناطق دیگر را نیز تحت حفاظت قرار میدهد که در این مورد میتوان به مناطق شکار ممنوع رودخانه های حفاظت شده وتالاب ها اشاره کرد )

منطقه شکار ممنوع :

مناطق شکار ممنوع مناطق مستعدی هستند که در صورت ایجاد شریط لازم قادرند به صورت یک اکوسیستم طبیعی فعال مطرح شده وبه عنوان پشتوانه ای برای حفاطت از ذخایر کشور در ردیف مناطق تحت حفاظت قرار گیرند .در چنین مناطقی به طور موقت به مدت سه یا پنج  سال شکار ممنوع اعلام میشود .در واقع گاهی این دوره ازمونی برای سنجش قابلیت های این مناطق برای ورود به شبکه مناطق حفاظت شده است. در صورت طی موفقیت امیز این دوره میتوانند به عنوان یکی از مناطق حفاظت شده یا پناهگاه حیاط وحش به شمار آیند . 

تالاب :

تالاب ها شامل مرداب هاو باطلاق ها ولجن زار ها یا ابهای طبیعی یا مصنوعی اعم از دایمی یا موقت است که ابهای شیرین یا شور یا تلخ در ان به صورت راکد یا جاری یافت شود .این مناطق به دلیل فراهم نمودن زستگاهی حیاتی برای گونه های  بی شماری از پستانداران پرندگان، خزندگان، دوزیستان، ماهیان و بی مهره گان تحت حفاظت محیط زیست قرار میگیرند .

منبع : کتاب معرفی مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست اصفهان